پرکاری تیروئید وضعیتیه که در اون غده تیروئید شما بیش از حد هورمون تولید می‌کنه.
این مشکل می‌تونه روی کل بدن شما تاثیر بذاره و حتماً باید توسط پزشک درمان بشه.
جالب اینجاست که این بیماری در بین خانم‌ها شایع‌تره.
پرکاری تیروئید چیه؟
وقتی غده تیروئید (که توی گردنتون قرار داره) هورمون‌های تری‌یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) رو بیشتر از حد لازم تولید می‌کنه، شما دچار پرکاری تیروئید میشید.
این هورمون‌ها توی خیلی از عملکردهای بدن نقش دارن، بنابراین وقتی مقدارشون بالا میره، ممکنه علائم زیادی رو تجربه کنید.
چه علائمی داره؟
پرکاری تیروئید علائم متنوعی داره، چون تقریباً روی همه جای بدن تاثیر میذاره.
البته این علائم در همه افراد یکسان نیست و ممکنه همزمان هم ظاهر نشن.
بعضی از این علائم عبارتند از:
* تپش قلب (ضربان تند قلب)
* لرزش و اضطراب
* کاهش وزن ناگهانی (با وجود اشتهای زیاد)
* اسهال و دفع مکرر مدفوع
* مشکلات بینایی
* پوست نازک، گرم و مرطوب
* تغییر در سیکل قاعدگی
* عدم تحمل گرما و تعریق زیاد
* مشکل خواب
* بزرگ شدن گردن به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
* ریزش مو و تغییر بافت مو
* بیرون زدن چشم‌ها (بیشتر در بیماری گریوز دیده میشه)
* ضعف عضلانی
* بی قراری
* مشکل در تمرکز
* خارش
* رشد سینه در آقایان
* سرگیجه
* تنگی نفس
چه عواملی باعث پرکاری تیروئید میشن؟
دلایل مختلفی می‌تونن باعث پرکاری تیروئید بشن، از جمله:
* بیماری گریوز:
در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کنه و باعث میشه تیروئید بیش از حد هورمون تولید کنه.
گریوز یه بیماری ارثیه، یعنی اگه تو خانواده‌تون سابقه داشته باشه، احتمال ابتلا شما هم بیشتره.
گریوز شایع‌ترین علت پرکاری تیروئیده و حدود 85 درصد موارد رو تشکیل میده.
* ندول‌های تیروئید:
ندول‌ها توده‌هایی هستن که توی غده تیروئید ایجاد میشن و ممکنه هورمون بیشتری تولید کنن.
خوشبختانه، بیشتر ندول‌ها سرطانی نیستن.
* تیروئیدیت:
یعنی التهاب غده تیروئید.
این التهاب می‌تونه دردناک باشه یا نباشه و گاهی بعد از زایمان اتفاق میفته (تیروئیدیت پس از زایمان).
بعد از التهاب، ممکنه غده تیروئید نتونه به حالت عادی برگرده و پرکار بشه.
* مصرف زیاد ید:
اگه ید زیادی مصرف کنید (چه از طریق غذا، چه دارو)، تیروئیدتون ممکنه بیش از حد هورمون تولید کنه.
ید ماده معدنیه که تیروئید برای ساخت هورمون بهش نیاز داره.
بعضی داروها مثل آمیودارون (داروی قلب) هم ید زیادی دارن و می‌تونن باعث پرکاری تیروئید بشن.
* تومورهای تخمدان یا بیضه
* تومورهای خوش‌خیم تیروئید یا غده هیپوفیز
* مصرف بیش از حد هورمون تیروئید از طریق دارو یا مکمل
چطوری پرکاری تیروئید تشخیص داده میشه؟
پزشک معمولاً از این روش‌ها برای تشخیص پرکاری تیروئید استفاده می‌کنه:
* معاینه فیزیکی گردن: برای بررسی بزرگ شدن غده تیروئید
* آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید
* تصویربرداری: برای دیدن دقیق‌تر غده تیروئید
چطوری پرکاری تیروئید درمان میشه؟
درمان‌های مختلفی برای پرکاری تیروئید وجود داره، از جمله:
* دارو: داروهای ضد تیروئید مثل متی مازول، تولید هورمون رو کم می‌کنن. دارو درمانی معمول‌ترین روش درمانه.
* ید رادیواکتیو: این درمان برای از بین بردن سلول‌هایی که هورمون تولید می‌کنن استفاده میشه. عوارض جانبی اون ممکنه شامل خشکی دهان و چشم، گلودرد و تغییر حس چشایی باشه. بعد از درمان، باید مدتی از دیگران فاصله بگیرید تا اشعه پخش نشه.
* جراحی: در بعضی موارد، ممکنه بخشی یا کل غده تیروئید برداشته بشه. بعد از جراحی، باید مکمل هورمون تیروئید مصرف کنید تا کم کاری تیروئید نگیرید.
* داروهای مسدود کننده بتا: این داروها مثل پروپرانولول، می‌تونن تپش قلب، تعریق، اضطراب و فشار خون بالا رو کنترل کنن.
چه کارایی میتونیم برای بهبود علائم بکنیم؟
* رژیم غذایی مناسب: مصرف کافی کلسیم و سدیم خیلی مهمه، مخصوصاً برای پیشگیری از پوکی استخوان که می‌تونه یکی از عوارض پرکاری تیروئید باشه.
* داروها: داروهای تجویز شده توسط پزشک رو به موقع مصرف کنید.
* ورزش: ورزش منظم می‌تونه به بهبود وضعیت عمومی بدن کمک کنه.
* مصرف ویتامین D و کلسیم: برای تقویت استخوان‌ها در طول و بعد از درمان.
فرق بین پرکاری و کم کاری تیروئید چیه؟
هم پرکاری و هم کم کاری تیروئید به میزان هورمون تولید شده توسط غده تیروئید مربوط میشن.
اما تفاوتشون اینه که:
* پرکاری تیروئید: غده تیروئید بیش از حد فعال و پرکاره و هورمون زیادی تولید می‌کنه.
* کم کاری تیروئید: غده تیروئید کم کاره و هورمون کمی تولید می‌کنه.