خارش پوست یکی از مشکلات رایج است که ممکن است همراه با شرایط و بیماری‌های مختلفی مانند خشکی پوست، بیماری‌های پوستی، دوران بارداری و در موارد نادر حتی سرطان‌ها بروز کند.
این عارضه، یکی از شایع‌ترین شکایات پوستی است که در برخی موارد شدت آن به قدری است که فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره و استراحت مناسب باز می‌دارد.
خارش می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که فرد مجبور به خاراندن مداوم پوست خود شود که این امر ممکن است به زخم‌های پوستی و عفونت‌های ثانویه منجر گردد.
دلایل ایجاد خارش پوست چیست؟
خارش پوست ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند. مهم‌ترین علل خارش پوست عبارتند از:
1. خشکی پوست
در صورتی که پوست شما پوسته پوسته نشده یا تغییرات شدید و ناگهانی در پوست مشاهده نمی‌کنید، احتمالاً علت اصلی خارش، خشکی پوست است. خشکی پوست می‌تواند منجر به تحریک و احساس خارش شود.
2. مشکلات پوستی و راش‌ها
بسیاری از بیماری‌های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس، گال، شپش، آبله مرغان و کهیر می‌توانند موجب خارش شوند.
این مشکلات اغلب با علائم دیگری مانند قرمزی، تورم و التهاب همراه هستند.
3. بیماری‌های داخلی
برخی بیماری‌های داخلی می‌توانند موجب بروز خارش در پوست شوند.
این بیماری‌ها شامل مشکلات کبدی، بیماری سلیاک (سوء جذب گندم)، نارسایی کلیه، کم‌خونی ناشی از کمبود آهن، بیماری‌های تیروئیدی و برخی انواع سرطان‌ها مانند لوسمی و لنفوم می‌باشند.
در این دسته از بیماری‌ها، معمولاً خارش کل بدن را درگیر می‌کند.
4. اختلالات عصبی
مشکلاتی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند نیز می‌توانند باعث خارش پوست شوند.
بیماری‌هایی مانند ام اس (مولتیپل اسکلروزیس)، دیابت، زونا و… از جمله این اختلالات به شمار می‌روند.
5. التهاب و واکنش‌های آلرژیک
برخی مواد مانند پشم، مواد شیمیایی، شوینده‌ها، یا حتی برخی مواد آرایشی و سموم ممکن است باعث التهاب پوست و خارش آن شوند.
همچنین، آلرژی به مواد غذایی نیز می‌تواند عامل بروز خارش باشد.
6.مصرف داروها
واکنش‌های آلرژیک ناشی از داروها نیز ممکن است موجب خارش پوست شود.
داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد قارچی و داروهای مسکن می‌توانند باعث بروز راش‌های پوستی و خارش شوند.
7. بارداری
در دوران بارداری، بسیاری از زنان دچار خارش پوستی می‌شوند.
این خارش معمولاً در نواحی شکم، ران‌ها، سینه‌ها و دست‌ها بیشتر احساس می‌شود.
همچنین، بیماری‌های پوستی که موجب خارش می‌شوند، در این دوران شدت بیشتری پیدا می‌کنند.
روشهای درمان خارش پوست
با شناسایی علت اصلی خارش پوست، می‌توان از روشهای مختلف درمانی برای کنترل و کاهش آن استفاده کرد:
1. درمان‌های دارویی برای خارش پوست
- کرم‌های کورتیکواستروئیدی: این کرم‌ها به صورت موضعی استفاده می‌شوند و می‌توانند به کاهش التهاب و خارش کمک کنند.
معمولاً این کرم‌ها بر روی نواحی خارش‌دار زده می‌شوند و ممکن است با باندهای پنبه‌ای پوشانده شوند تا جذب بهتری داشته باشند.
- مهارکننده‌های کلسینورین: داروهایی مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس ممکن است در مواقعی که سطح خارش کوچک است، به جای کرم‌های کورتیکواستروئیدی تجویز شوند.
- قرص‌های آنتی‌هیستامین: داروهای ضد آلرژی مانند سیتیرزین، لوراتادین یا دیفن هیدرامین ممکن است برای درمان خارش تجویز شوند. داروهای آنتی‌هیستامینی که خواب‌آور نیز هستند، به خصوص برای افرادی که شب‌ها دچار خارش شدید می‌شوند، مفیدتر هستند.
2.درمان بیماری عامل خارش پوست
اگر علت خارش ناشی از یک بیماری داخلی مانند کم‌خونی یا اختلالات تیروئیدی باشد، درمان خود بیماری می‌تواند به بهبود خارش کمک کند.
3. نوردرمانی
نوردرمانی شامل قرار دادن پوست در معرض اشعه‌های خاص فرابنفش است و به طور معمول توسط پزشک و دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود.
این روش نیاز به چند جلسه درمان دارد.
درمان‌های خانگی برای تسکین خارش پوست
برای کاهش موقت و قابل تحمل‌تر کردن خارش پوست، می‌توان از روشهای خانگی زیر استفاده کرد:
– استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده با کیفیت حداقل یک یا دو بار در روز.
– استفاده از کرم‌ها یا محلول‌های ضدخارش بر روی ناحیه خارش‌دار.
– استفاده از کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون (حداقل 1 درصد) برای کاهش موقت خارش.
– بی‌حس‌کننده‌های موضعی مانند لیدوکائین و بنزوکائین.
– جلوگیری از خاراندن پوست و در صورت نیاز پوشاندن ناحیه خارش‌دار با بانداژ.
– استفاده از کمپرس سرد و مرطوب برای تسکین خارش.
– حمام آب ولرم و افزودن جوش شیرین به آب وان.
– پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی (پنبه‌ای) برای کاهش تحریک پوست.
– استفاده از شوینده‌های ملایم و بدون عطر برای شستشوی پوست و لباس‌ها.
همچنین، باید از تماس با مواد تحریک‌کننده مانند جواهرات، عطرها و مواد شیمیایی که می‌توانند واکنش‌های آلرژیک ایجاد کنند، اجتناب کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی علل و روشهای درمان خارش پوست پرداخته شد.
تشخیص علت اصلی خارش می‌تواند به انتخاب درمان مناسب کمک کند و از عواقب بعدی جلوگیری نماید.