پوست کودکان، با وجود لطافت و حساسیتی که دارد، در معرض عوامل آسیب‌رسان مشابه بزرگسالان قرار دارد.
اگر به تازگی مادر شده‌اید، احتمالا سوالات متعددی در مورد نحوه مراقبت از پوست کودکتان دارید.
در اینجا به برخی از این سوالات پاسخ داده شده است.
1. چرا پوست کودکان حساس است؟
برخلاف تصور عمومی، پوست نوزاد پس از چند ساعت یا چند روز از تولد تکامل پیدا می‌کند و عملکردی مشابه پوست بزرگسالان دارد، اما در سه جنبه تفاوت دارد:
- سلول‌های ملانوسیت (تولیدکننده ملانین برای محافظت از پوست در برابر اشعه UV)
- سیستم عروقی پوستی که هنوز کامل نشده
- تولید ناکافی عرق که منجر به عدم رطوبت کافی پوست می‌شود.
به همین دلیل، پوست کودکان و نوزادان به دلیل نسبت بیشتر سطح پوست به وزن بدن، آسیب‌پذیرتر است.
مواد تماس یافته با پوست و نواحی در معرض محیط، به دلیل مکانیسم سم‌زدایی ناکامل و جذب آسان‌تر سموم و مواد حساسیت‌زا، اهمیت ویژه‌ای دارند.
2. آیا برخی نواحی پوست حساس‌ترند؟
بله، قطر اپیدرم در برخی نواحی مانند پلک‌ها و بیضه‌ها نازک‌تر است.
همچنین، ناحیه پوشک به دلیل تماس مداوم با ادرار و مدفوع در محیط گرم و مرطوب، آسیب‌پذیرتر است.
تحریک و سوختگی پوست می‌تواند راه را برای ورود مواد شیمیایی و آلودگی‌ها باز کند.
3. آیا استفاده از شوینده‌ها مناسب است؟
استفاده از شوینده‌ها برای کودکان نارس توصیه نمی‌شود.
برای کودکان عادی، استفاده از محصولات با PH خنثی توصیه می‌شود.
شامپوها و صابون‌های با PH قلیایی می‌توانند چربی محافظ پوست را از بین ببرند.
بهترین شوینده‌ها، شامپوهای مایع با PH خنثی یا کمی قلیایی، مرطوب‌کننده، بدون بو و رنگ هستند. آبکشی کامل پس از شستشو ضروری است.
کرم‌های سوختگی باید از ترکیب چربی، آب و اکسید زینک ساخته شده و خیلی چرب نباشند تا باعث التهاب نشوند.
4. شایع‌ترین بیماری پوستی در کودکان چیست؟
اگزما یا التهاب پوست خشک، شایع‌ترین بیماری پوستی در کودکان است و از هر پنج کودک، یک نفر بین 3 ماهگی تا 6 سالگی به آن مبتلا می‌شود.
عواملی مانند عفونت، دندان درآوردن، تغییر آب و هوا یا محل زندگی، واکسیناسیون و استرس می‌توانند باعث بروز اگزما شوند.
این بیماری معمولا خوش‌خیم است و به سادگی رفع می‌شود.
5. نحوه برخورد با کودک مبتلا به اگزما چگونه است؟
دمای آب حمام و دستشویی باید ولرم (35-36 درجه سانتی‌گراد) باشد.
حمام روزانه مشکلی ندارد، اما نباید طولانی‌تر از 5 دقیقه باشد تا باعث خشکی پوست نشود.
از شامپوی مناسب استفاده کرده و با دست به آرامی پوست را بشویید و سپس با پارچه‌ای نرم خشک کنید.
کوتاه کردن مرتب ناخن‌ها برای جلوگیری از خراشیدن پوست ضروری است. استفاده از کرم مرطوب‌کننده مناسب نیز توصیه می‌شود.
هوای اتاق کودک باید مرطوب و خنک باشد و حیوانات خانگی نباید در آن تردد داشته باشند. افراد سیگاری نیز نباید در نزدیکی کودک سیگار بکشند.
لباس‌های کودک باید از جنس کتان بوده و با شوینده بدون فسفات شسته شوند. مراجعه به پزشک و استفاده از دارو نیز توصیه می‌شود.
6. آیا لک‌های مادرزادی نگران‌کننده‌اند؟
حدود 20% از کودکان با لکه‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند.
این لکه‌ها می‌توانند به رنگ بنفش در کمر یا صورتی روی پلک، پیشانی، گردن و… باشند.
در صورتی که این لکه‌ها در اطراف چشم یا دهان باشند، با لیزر می‌توان آنها را درمان کرد.
7. آیا برداشتن خال در دوران کودکی مناسب است؟
خال‌ها ممکن است در اوایل کودکی یا بزرگسالی ظاهر شوند و احتمال بدخیم شدن آنها کم است.
پزشکان معمولا با برداشتن آنها موافقت نمی‌کنند، مگر اینکه اندازه بزرگی داشته یا رنگشان تیره باشد.